دبیر کمیته علمی سومین همایش ملی"آسیب‌های پنهان"گفت: ارتباطات جدید به واسطه رسانه دچار دگرگونی‌هایی شده‌ که تا قبل از این، انسانها آنها را تجربه نکرده‌اند.

دکتر"جلیل سحابی"، در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، اظهار کرد: ترس ما از دیگران به طور فزاینده‌ای فزونی یافته است، ترسی که از پیامدهای مستقیم روند توجه عمومی به مسائل اجتماعی است. وی با اشاره به اینکه فرهنگ ما به فرهنگ هراس تبدیل شده و به‌عبارت دیگر، هراس به عنصر غالبی از فرهنگ ما تبدیل شده است، افزود: امروزه محافل، جمعها و رسانه‌های ما مملو از مباحثی است که از انفجار مسائل اجتماعی خبر می‌دهند.

دکتر سحابی با تاکید بر اینکه این امر موجب ایجاد نوعی هراس عمومی شده است، بیان کرد: این مباحث ممکن است افراد را به کناره‌گیری از زندگی عمومی تشویق کند و موجب شود به خانه پناه ببرند و در خانه را به روی خود ببندند؛ این در حالی است که در واقع ما حتی به آنجا نیز نمی‌توانیم پناه ببریم، چرا که گاهی گفته شده خانه‌ها جزایر امنِ حامی انسان در برابر تباهی نیستند و این حس ایجاد شده که مسائل اجتماعی، بدون هیچ مانعی ما را به کام خود فرو برده‌اند. وی تصریح کرد: این نقل قول و بسیاری دیگر از ادعاها بیانگر این امر هستند که در عصر جدید ما با مسائل متعددی روبه‌رو هستیم و با توجه به آنکه رسانه‌ای شدن فرهنگ، سهم عمده‌ای در بروز مسائل جدید به خود اختصاص داده، ضروری است که به تعریف مسایل اجتماعی و نقش رسانه در تعریف، بازنمایی و احیانا گسترش مسائل اجتماعی توجه کنیم. دبیر کمیته علمی سومین همایش ملی"آسیب‌های پنهان" عنوان کرد: امروزه مسایل اجتماعی را به عنوان پدیده‌ای معرفی می‌کنند که در جامعه گسترش یافته و تعدادی از مردم خواستار برخورد با آن بوده و در نهایت یک مرجع رسیدگی سعی در کنترل آن دارد.

وی تصریح کرد: بر همین اساس مسائل اجتماعی چیزی فراتر از انسانها بوده و از بیرون بر آنها جبر و فشار وارد می‌کنند. دکتر سحابی با تاکید بر اینکه هیچ جامعه بدون مسائل اجتماعی وجود ندارد، افزود: با این وجود فراتر رفتن از حد معمول و گسترش بیش از حد مسائل، احتمالا شالوده انسجام اجتماعی را دچار مشکل خواهد کرد و بر همین اساس شناسایی و طرح آنها می‌تواند راهی موثر در کنترل آنها باشد. وی عنوان کرد: یکی از ابزارهایی که می‌تواند ما را در این زمینه یاری کند، رسانه‌ها هستند، پس می‌توان از رسانه‌ها به عنوان فضایی برای طرح مسائل و آسیبهای اجتماعی هم نام برد. دبیر کمیته علمی سومین همایش ملی آسیب‌های پنهان بیان کرد: واقعیتی کلیدی در این راستا این است که رسانه‌ها مانند هر ابزار و پدیده دیگری به خودی خود خوب یا بد نیستند، بلکه پیامدهای مثبت یا منفی کاربرد آنها در بستر جامعه و از طریق نحوه عمل کاربرانشان مشخص می‌شود.

وی با بیان اینکه پذیرش این امر از آن‌رو واجد اهمیتی تعیین‌کننده است که ما را گریزی از مشارکت در زیست‌جهان کنونی نیست، ادامه داد: عصر جدیدی که با عناوینی از قبیل "عصر اطلاعات"، "جامعه شبکه‌ای"، "دهکده جهانی"، "عصر جهانی" و مواردی مشابه نامگذاری شده، بیانگر اهمیت بنیادین رسانه و ارتباطات در جهان کنونی است. وی با اشاره به دیدگاه "گیدنز" در این راستا، گفت: گیدنز، مهمترین مشخصه عصر جهانی شدن را، نه اقتصاد و سیاست، بلکه فرهنگ می‌داند و مشخصه جهانی شدن فرهنگ را در رسانه و ارتباطات خلاصه می‌کند. دکتر سحابی افزود: بر همین اساس، ارتباطات جدید به واسطه رسانه دچار دگرگونی‌هایی شده‌ که تا قبل از این، انسانها آنها را تجربه نکرده‌اند. وی با اشاره به اینکه گسترش وسایل ارتباطی، امتیازات انحصاری مبادله را که قبلا در اختیار نجبا، اشراف و نظامیان بود، در هم شکست و همه انسانها را در زیر یک چتر واحد گرد آورد، عنوان کرد: در این رابطه به عنوان مثال اینترنت، به سادگی طبیعت بشر را منعکس می‌کند. وی با تاکید بر اینکه اینترنت مثالهایی واقعی از دانشی منسجم را ارائه می‌دهد، تصریح کرد: اینترنت، اطلاعات الکترونیکی فراوانی در اختیار می‌گذارد که به صورتهای گوناگون سازماندهی شده و نمایانگر مباحث مختلف‌اند.

دبیر کمیته علمی سومین همایش ملی آسیب‌های پنهان بیان کرد: با این وجود، در کنار بسیاری از مزایا، آسیبهایی نیز همزمان با رسانه‌ها ظهور کرده‌اند که قبلا شاهد آنها نبودیم،‌ به‌ویژه در جایی که گسترش و بسط فضاهای جدید و موازی از قبیل اینترنت را شاهد هستیم. وی افزود: در این زمینه آسیبهای پنهان در حال رشد بوده‌اند و بسیاری از مناسبات قبلی دچار دگرگونی شده‌اند. وی ادامه داد: ارتباط چهره به چهره رو به کاستی گراییده است و کانونهای خانوادگی و دوستان، گرمی و طراوت گذشته را از دست داده‌اند و به طور کلی ساختار معنادار تعاملات اجتماعی پیشین از هم گسیخته یا دست‌کم تضعیف شده‌اند و اینها جدای از آسیبهای دیگری است که رسانه‌هایی از قبیل اینترنت و ماهواره و... به همراه آورده‌اند. وی گفت: بر همین اساس موضوعی که گاه آزاردهنده اما پیوسته شگفت‌آور بوده، این است که والدین و معلمان هر دو نسبت به خطر دسترسی نامحدود و کنترل‌نشده کودکان به فضای وب، بسیار نگران هستند.

دکتر سحابی تصریح کرد: مهمترین واقعیت درباره شبکه این است که هیچ کس به هویت حقیقی فردی که با او ارتباط برقرار کرده، پی نمی‌برد. این گمنامی فراگیر اگرچه می‌تواند مزیت هم باشد، اما آسیبهای خاص را خود را به دنبال خواهد داشت. در همین راستا اینترنت از نظر فرهنگی، نژادی، جسمی و جنسی کور است. دبیر کمیته علمی سومین همایش ملی آسیب‌های پنهان بیان کرد: "ویلیامز" می‌گوید، اولین باری که از پست الکترونیک برای تماس با دانش‌آموزانم استفاده کردم، فهمیدم که ارتباط از راه اینترنت، کور است. وی تصریح کرد: از دیگر پیامدهای مترتب بر عنصر گمنامی، آن است که به دلیل غیابی بودن و عدم امکان نظارت بر فضاهای تعاملی اینترنت، محتوای نامناسب و زیان‌بخش به راحتی توزیع می‌شود که می‌تواند موجب زیانهایی برای افراد کم سن و سال‌تر شود. دکتر سحابی با اشاره به اینکه این دغدغه ویلیامز دغدغه بسیاری از والدین، برنامه‌ریزان و مردم در عصر جدید است، ادامه داد: بسیاری از آنها از آسیبهای رسانه‌ها وحشت دارند و از گسترش ارزشهای جدیدی که از طریق رسانه‌ها تبلیغ می‌شود، هراس دارند.

وی با بیان اینکه از طرف دیگر آسیبهای اجتماعی ناشی از رسانه‌های جدید به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی، مدنظر محققان این فضاها بوده، عنوان کرد: این فضاها با کشش مقاومت‌ناپذیری که دارند، به نوعی آپاراتوس تبدیل شده و کاربران را به اسارت خود در می‌آورند و مانع تمایل افراد به کنش متقابل در فضاهای واقعی می‌شوند. وی با اشاره به اینکه این بعد اسارت تکنولوژیک در مورد وسایلی همچون موبایل نیز دیده می‌شود، تصریح کرد: افرادی را تصور کنید که تعویض گوشی و به‌روز شدن در این رابطه به مهمترین مشغله ذهنی آنها تبدیل شده است. بر همین اساس به نظر می‌رسد،‌ برگزاری همایش آسیب‌های پنهان با محوریت رسانه می‌تواند گامی موثر در شناخت بهتر از رسانه به ما بدهد.

وی با اشاره به اینکه بازگشت به عصر ماقبل رسانه، نه ممکن و نه به‌صرفه است، یادآور شد: به همین دلیل لازم است که جنبه‌های مختلف آسیبهای رسانه‌یی را شناخته، به کارکردها و کژکارکردهای آن واقف شد؛ چرا که خروجی این بحثها می‌تواند کارکرد آگاهی‌بخشی داشته، همه خانواده‌ها و برنامه‌ریزان را برای استفاده بهتر از رسانه‌ها یاری کند.